Οργή τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο έχει προκαλέσει από την περασμένη Παρασκευή η Τουρκία καθώς αποσύρθηκε από την πρώτη δεσμευτική συνθήκη στον κόσμο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης υπογράφηκε το 2011 από 45 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και απαιτεί από τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν νομοθεσία που να διώκει μεταξύ άλλων την ενδοοικογενειακή βία και παρόμοια κακοποίηση, καθώς και τον οικογενειακό βιασμό και τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Η Σύμβαση αναφέρει επίσης την ισότητα των δύο φύλων εκτενώς.
Ως εκ τούτου, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης θεωρείται ευρέως ως το ‘χρυσό πρότυπο’ στις διεθνείς προσπάθειες προστασίας των γυναικών και των κοριτσιών από τη βία που αντιμετωπίζουν καθημερινά στις κοινωνίες μας
Η Τουρκία λοιπόν αποσύρθηκε από αυτή τη συνθήκη με προεδρικό διάταγμα αφήνοντας τους ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα συγκλονισμένους και καταρχήν οργισμένους.
Και ενώ ο αγώνας για την προστασία των γυναικών συνεχίζεται καθημερινά, παρατηρούμε για ακόμη μια φορά πως αντί να κάνουμε πρόοδο, μάλλον οπισθοδρομούμε σαν κοινωνία και η προστασία των γυναικών απειλείται όλο και περισσότερο.
Ομοίως, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden δήλωσε πως η απόσυρση της Τουρκίας από τη συμφωνία ήταν «απογοητευτική» και ένα βήμα προς τα πίσω στις προσπάθειες τερματισμού της βίας κατά των γυναικών παγκοσμίως.
«Σε όλο τον κόσμο, παρατηρούμε αύξηση στον αριθμό περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένων αναφορών για αύξηση της γυναικείας αυτοκτονίας στην Τουρκία», ανέφερε ο Biden σε δήλωση την Κυριακή. «Οι χώρες πρέπει να εργάζονται για να ενισχύσουν και να ανανεώσουν τις δεσμεύσεις τους για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών, χωρίς να απορρίπτουν τις διεθνείς συνθήκες που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία των γυναικών και τη λογοδοσία τωνκακοποιών».
Παράλληλα, επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Josep Borrell δήλωσε πως η απόφαση ήταν ακατανόητη και «κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο την προστασία και τα θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών στην Τουρκία (και) στέλνει ένα επικίνδυνο μήνυμα σε ολόκληρο τον κόσμο. … Επομένως, δεν μπορούμε παρά να παροτρύνουμε την Τουρκία να αντιστρέψει την απόφασή της. “
Πρέπει να σημειωθεί πως όλα τα μέλη της ΕΕ δεν έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και ορισμένοι δήλωσαν ότι δεν θα το κάνουν ποτέ. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Σλοβακία δεν έχουν επικυρώσει τη σύμβαση. Το ΒουλγαρικόΣυνταγματικό Δικαστήριο έκρινε το 2018 ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ήταν αντισυνταγματική. Η Πολωνία έχει επικυρώσει τη Σύμβαση, αλλά η συντηρητική κυβέρνηση επιφυλάσσεται ακόμη. Οι επικριτές λένε ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης είναι μια συνωμοσία για την εισαγωγή της «ιδεολογίας των φύλων» σε παραδοσιακά συντηρητικές κοινωνίες.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen έγραψε στον προσωπικό λογαριασμό της στο Twitter την Κυριακή: «Οι γυναίκες αξίζουν ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο για την προστασία τους».
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, το οποίο συγκεντρώνει 47 κράτη μέλη και ιδρύθηκε το 1949 για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Ευρώπη, εξέφρασε επίσης τη λύπη του για την απόφαση.
«Η αποχώρηση από τη Συνθήκη θα στερήσει από την Τουρκία και τις γυναίκες της χώρας ένα εργαλείο ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της βίας», ανέφεραν την Κυριακή σε κοινή δήλωση οι πρόεδροι της Επιτροπής Υπουργών του οργανισμού και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως ο Erdoğan έχει τονίσει επανειλημμένα την «αγιότητα» της οικογένειας καλώντας τις γυναίκες να έχουν τουλάχιστον τρία παιδιά.
Πολλές γυναίκες υφίστανται σωματική ή σεξουαλική βία στα χέρια των συζύγων ή των συντρόφων τους. Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν διαθέσιμα ενημερωμένα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Αυτά είναι δεδομένα που η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης απαιτεί από τα κράτη να συλλέγουν.
Η βασική ειρωνεία είναι πως ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Προέδρου Erdoğan, Fahrettin Altun ανέφερε στο λογαριασμό του στο Twitter πως «θα λέμε πάντα ισχυρές γυναίκες, ισχυρή Τουρκία». Ο ίδιος επίσης ανέφερε πως τα δικαιώματα των γυναικών εγγυώνται στους ισχύοντες νόμους της χώρας και ιδίως στο σύνταγμα. Και η ερώτηση που παραμένει είναι γιατί η Κυβέρνηση της Τουρκίας αποφάσισε μετά από 10 χρόνια να αποσυρθεί από τη Συνθήκη;
Κανένας συγκεκριμένος λόγος δεν αναφέρθηκε σχετικά με την απόσυρση, αλλά αξιωματούχοι του κυβερνώντος κόμματος του Erdoğan είπαν πέρυσι πως η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να αποσυρθεί εν μέσω μιας διαμάχης σχετικά με τον τρόπο περιορισμού της αυξανόμενης βίας κατά των γυναικών. Ανάλογες συζητήσεις κορυφώθηκαν τον περασμένο Αύγουστο όταν θρησκευτικές και συντηρητικές ομάδες ξεκίνησαν μια έντονη προσπάθεια πίεσης εναντίον της σύμβασης, προωθώντας την γιαυποβιβασμό των οικογενειακών αξιών και υποστηρίζοντας πως προωθεί την ομοφυλοφιλία και γενικότερα την κοινότητα των ΛΟΑΤΚΙ.
Με αφορμή αυτή την απόφαση της Τουρκικής Κυβέρνησης λοιπόν, γυναικείες ομάδες και οι σύμμαχοί τους διαμαρτυρήθηκαν σε όλη τη χώρα το Σάββατο που πέρασε για να διατηρήσουν τη σύμβαση ανέπαφη διαδηλώνοντας με το σύνθημα «Απόσυρση της απόφασης, εφαρμογή της συνθήκης», λέγοντας πως ο μακρόχρονος αγώνας τους δεν θα διαγραφεί σε μια νύχτα.
Έτσι απλά όμως, οι Τουρκικές αρχές περιορίζουν τον μακροχρόνιο αυτόν αγώνα γενεών. Μια Σύμβαση που καταρτίστηκε για να επιβεβαιώσει την προστασία των γυναικών από τη βία που αντιμετωπίζουν σε καθημερινή βάση απλά διαγράφεται θέτοντας σε κίνδυνο κάθε γυναίκα και κορίτσι, ομαλύνοντας κατά κάποιον τρόπο και σίγουρα δίνοντας λιγότερο βάρος σε κάθε σωματική και σεξουαλική βία που υφίστανται.
Η Ρωσία στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου