Η Ελλάδα και η σύγχρονη τέχνη είχαν ανέκαθεν μια σχέση αγάπης μίσους. Η πρώτη, συχνά, ανέκοπτε- ακόμη το κάνει- την εκφραστική ορμή νέων δημιουργών, αναγκάζοντας τους να αναζητήσουν κάπου έξω από τα σύνορα της καλλιτεχνικό καταφύγιο. Εκείνοι με τη σειρά τους απαξιούσαν τη δυναμική της χώρας τους, αισθανόμενοι προδομένοι από την αντιμετώπιση που έλαβαν. Αυτή τη σχέση έχει αναλάβει- εδώ και είκοσι περίπου χρόνια- να αποκαταστήσει το ΕΜΣΤ.
Χθες βράδυ, Τρίτη 5 Απριλίου, στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε στα πλαίσια του νέου κύκλου δράσεων του μουσείου, η νυν καλλιτεχνική διευθύντριά του, Κατερίνα Γρέγου, έκανε λόγο για μια πολιτική ανάδειξης της κληρονομιάς, της ιστορίας και του παρόντος της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Σε ένα κατάμεστο- από δημοσιογράφους και καλλιτέχνες- αμφιθέατρο, παρουσιάστηκε το πρόγραμμα για το υπόλοιπο του 2022 το οποίο και συνοδεύτηκε από τη θέσπιση στόχων σχετικά με την καθιέρωση της χώρας ως σημαντική κοιτίδα μοντέρνας τέχνης στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Προς αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλλει, φυσικά, και η γεωπολιτική θέση της ίδιας της Ελλάδας καθώς επίσης και το πλούσιο- πολιτισμικά και πολιτικά- παρελθόν της. Παρόμοιες βλέψεις φαίνεται να έχει και το υπουργείο πολιτισμού, γεγονός που επιβεβαίωσε με τις δηλώσεις του στη χθεσινή εκδήλωση ο κ. Γιατρομανωλάκης.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το κράτος θα επιχειρήσει να ενισχύσει οικονομικά τις προσπάθειες του μουσείου, ενώ για πρώτη φορά θα εφαρμοστεί ένας πίνακας πληρωμών προκειμένου να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν δικαιότερη πληρωμή των καλλιτεχνών. Παράλληλα το μουσείο δεσμεύεται να αγοράζει, είτε από τους ίδιους τους καλλιτέχνες είτε από τις γκαλερί που φιλοξενούν τα έργα τους, τις δημιουργίες που πρόκειται να εκθέσει. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, καταργείται η έννοια των μόνιμων εκθέσεων, όρος οξύμωρος για έναν χώρο σύγχρονης τέχνης όπως επισήμανε και η κ. Γρέγου, με το ενδιαφέρον της επιτροπής να στρέφεται προς σύντομες και θεματικές παρουσιάσεις. Ουσιαστικά οι σχεδιασμοί προβλέπουν τη μετατροπή του μουσείου σ’ έναν ζωντανό οργανισμό που θα συνομιλεί με το παρόν και το παρελθόν της ελληνικής τέχνης, όπως επίσης και με καλλιτέχνες της διασποράς, ενσωματώνοντας στις συλλογές του και την έννοια της ετερότητας. Ζωτικούς διαλόγους υπόσχονται και δύο από τις εκθέσεις των επόμενων μηνών όπως αυτή της Ειρήνης Βουρλούμη (17/6-30/10), η οποία μέσα από το αρχείο των φωτογραφιών της θέλει να επικοινωνήσει με το έργο του παππού της- Ανδρέα Βουρλούμη, και του Αντώνη Πίττα, που το ίδιο διάστημα θα εκθέσει μια δημοκρατική προσέγγιση του μοντερνισμού, εμπνευσμένη από τις διαδηλώσεις των κίτρινων γιλέκων στο Παρίσι και τις δημιουργίες του «οικοδεσπότη» του, Theo van Doesburg.
Όταν φταίνε πάντα οι άλλοι ή σκέψεις σχετικά με την ενδοσκόπηση