Κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, με αφορμή την Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων

Η 24η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου. Η γενοκτονία των Αρμενίων, η οποία έχει αναγνωριστεί επίσημα από 29 χώρες, μεταξύ των οποίων φυσικά και η Ελλάδα, άφησε πίσω της περισσότερα από 1.5 εκατομμύριο θύματα, Αρμένιους οι οποίοι βρήκαν τραγικό θάνατο εξαιτίας της επίσημης εξοντωτικής πολιτικής του τότε οθωμανικού κράτους.

Η Τουρκία, η οποία σήμερα αρνείται κατηγορηματικά τον όρο “γενοκτονία”, αναφέρεταιστις μαζικές σφαγές των Αρμενίων ως “αναγκαστικές ενέργειες και συγκρούσεις που έλαβαν τότε χώρα”. Παράλληλα, αμφισβητεί τον αριθμό των θυμάτων και απορρίπτει τις κατηγορίες που δείχνουν την τότε οθωμανική διοίκηση ως ενορχηστρωτή των θηριωδιών και των μαζικών σφαγών του λαού των Αρμενίων.

Και ενώ η σύγχρονη πολιτική της Τουρκίας την καθιστά αποσταθεροποιητικό παράγοντα για την ανατολική Μεσόγειο, με αποτέλεσμα τη δημιουργία έντασης και τη σταδιακή απομάκρυνσή της από τη Δύση, τις προηγούμενες ημέρες έγινε γνωστή η πρόθεση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν να αναγνωρίσει και επισήμως τη Γενοκτονία των Αρμενίων, καθιστώντας έτσι τις ΗΠΑ την 30η χώρα που θα προβεί σε αυτήν την κίνηση. Οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας ακροβατούν εδώ και καιρό, με την επίσημη επικοινωνία των δύο Προέδρων να εκκρεμεί, έπειτα και από την εκλογή Μπάιντεν τον περασμένο Νοέμβριο. Η αναγγελία της αναγνώρισης της Γενοκτονίας από τις ΗΠΑ, έχει ήδη ενοχλήσει πολύ έντονα την Τουρκία.

Την προηγούμενη τετραετία, το κλίμα των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας ήταν εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι είναι σήμερα, αντανακλώντας τις θερμές σχέσεις των Προέδρων των δύο χωρών. Η ατζέντα όμως του σημερινού ενοίκου του Λευκού Οίκου αναφορικά με την Τουρκία, δε θυμίζει σε πολλά αυτήν του προκατόχου του. Και ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία στις ΗΠΑ έχουν αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων ήδη από τα τέλη του 2019, ο πρώην Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στην περσινή του ανακοίνωση δεν ακολούθησε το παράδειγμά τους, όπως φυσικά και κανένας άλλος πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ.

Εκτός της αναγνώρισης της Γενοκτονίας, οι ΗΠΑ αφήνουν παράλληλα εκτός την Τουρκία από τη συμφωνία για τα αεροσκάφη F-35, αμφισβητώντας την αξιοπιστία της και με την ανησυχία πως η Ρωσία θα προσπαθήσει να αντλήσει πληροφορίες από τα αμερικανικά συστήματα, με την οποία η Τουρκία έχει συνάψει συμφωνία για τα συστήματα S-400.

Εν όψει του μηνύματος Μπάιντεν για τη φετινή 24η Απριλίου, η οποία σηματοδοτεί καιτα 106 έτη από το 1915 που θεωρείται το έτος αφετηρίας της Γενοκτονίας των Αρμενίων, ο Πρόεδρος Ερντογάν αποκάλεσε τη Γενοκτονία “ψέμα”, ενώ ο Τούρκος Υπουργός των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε πως μία τέτοια ενέργεια “χωρίς νομική υπόσταση, θα έβλαπτε τις ήδη τεταμένες σχέσεις των δύο χωρών, συμμάχων του NATO”. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ωστόσο, έχει δεσμευθεί προεκλογικά για την αναγνώριση της Γενοκτονίας, και το Κογκρέσο στηρίζει απόλυτα αυτήν του τη δέσμευση.

Αναμένεται η ανακοίνωση του Σαββάτου για να επιβεβαιωθεί το εάν ο Τζο Μπάιντεν θααποτελέσει τον πρώτο Πρόεδρο των ΗΠΑ που θα αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων, τιμώντας την υπόσχεσή του τόσο στην κοινότητα των Αρμενίων εντός και εκτός ΗΠΑ, αλλά τιμώντας και την ανάγκη ιστορικής αναγνώρισης των εγκλημάτων κατά του λαού των Αρμενίων και όλων των λαών που έχουν γνωρίσει το μίσος και έχουν γίνει μαρτυρικά θύματα γενοκτονιών.