Με αφορμή τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων

Η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, τα οποία έγιναν κομμάτι της ζωής μας για τις προηγούμενες περίπου 40 ημέρες, τίθεται από σήμερα σε εφαρμογή. Με νέους κανόνες, με τη χρήση μάσκας, την υγιεινή των χεριών και τη διατήρηση των αποστάσεων, η προσωπική ευθύνη του καθενός και της καθεμίας γίνονται από σήμερα σύμμαχοι στην προσπάθεια της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση μίας νέου τύπου καθημερινότητας.

Μπορούμε όμως να μιλάμε και για “επιστροφή” στην “κανονικότητα”; Τίποτα το κανονικό και τίποτα το παρήγορο δεν μπορεί να υπάρχει σε μία κατάσταση όπου περισσότεροι από 2500 συμπολίτες μας νοσούν από ένα νέο επικίνδυνο ιό, ο οποίος έχει κοστίσει τη ζωή σε 144 εξ αυτών – σε μία νέα πραγματικότητα, όπου περισσότεροι από 3.000.000 άνθρωποι παγκοσμίως νοσούν και περισσότεροι από 230.000 έχουν χάσει τη ζωή τους. Δεν υπάρχει τίποτα το παρήγορο για τους συγγενείς και τους φίλους που έχασαν ένα αγαπημένο τους πρόσωπο. Τα ελπιδοφόρα νέα για υπό μελέτη εν δυνάμει εμβόλια και θεραπείες δε φτάνουν με τον ίδιο τρόπο στα δικά τους σπίτια. Και κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους είναι δικοί μας συμπολίτες, όχι κάτοικοι μιας μακρινής γης.

Με τη μερική άρση των περιοριστικών μέτρων λοιπόν, σκέφτομαι αυτούς τους ανθρώπους. Τους ανθρώπους που η “επιστροφή στην καθημερινότητα” θα είναι πολύ πιο δύσκολη, πολύ πιο διαφορετική απ’ ό,τι θα είναι για τους υπόλοιπους από εμάς. Και σίγουρα, ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως ον κοινωνικό, όμως καλό θα ήταν να σταματήσουμε να τα ρίχνουμε όλα στην ανάγκη μας για επικοινωνία και να θυμηθούμε πως είναι και πως οφείλει να είναι και ον συμπονετικό.

Ως πολίτες που η κρίση του κορονοϊού έχει περιορισμένη επιρροή στις ζωές μας, ως πολίτες των οποίων οι ζωές σίγουρα άλλαξαν όμως δεν κινδύνεψαν, οφείλουμε από σήμερα να τηρούμε τα μέτρα και αυτό να το κάνουμε ευλαβικά. Να ακολουθήσουμε τους κανόνες και τις οδηγίες των ειδικών, όχι ελαφρά τη καρδία, αλλά αυστηρά. Η στάση μας θα καθορίσει το εάν αυτός ο χρόνος που μας βρήκε όλους στα σπίτια μας ξοδεύτηκε ή αξιοποιήθηκε, το αν θα του δώσουμε μια κλωτσιά ή αν αντιλαμβανόμαστε συλλογικά σαν κοινωνία το λόγο για τον οποίο καλούμαστε να ζήσουμε με νέες ισορροπίες. Πολλές φορές στο παρελθόν η συλλογική μας μνήμη έχει σβηστεί, έχουμε ξεχάσει κόπους και θυσίες ετών και τα έχουμε στείλει όλα στα καλό εν μία νυκτί, επειδή κουραστήκαμε. Και χωρίς να υποβαθμίζω την ανάγκη της κοινωνίας μας να αναπνεύσει, είμαι σίγουρη όταν λέω πως δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο και τώρα.

Αν μη τι άλλο, οφείλουμε να τιμήσουμε, σεβόμενοι τα μέτρα, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές που παλεύουν στα νοσοκομεία μας για να είμαστε εμείς ασφαλείς. Να τιμήσουμε σιωπηλά τους συμπολίτες μας που δε βρίσκονται πλέον μαζί μας. Την προσπάθεια που όλοι μαζί κάναμε για τόσο καιρό. Και να παραμείνουμε όλοι υγιείς, γιατί ο ιός δεν έφυγε ακόμη. Το να λες “ευχαριστώ” ή “λυπάμαι” δεν έχει κανένα απολύτως νόημα όταν δεν το δείχνεις έμπρακτα. Το γνωστό μας, “από τότε που βγήκε η συγγνώμη χάθηκε το φιλότιμο”.

Προσωπικά τήρησα την καραντίνα αυστηρά, και θέλω να πιστεύω πως κι εσείς πράξατε αναλόγως. Τις ελάχιστες όμως φορές που βγήκα από το σπίτι μου στέλνοντας πρώτα το γνωστό μας 6, έγινα έξαλλη. Με πιο πρόσφατη, τη βόλτα του Σαββατοκύριακου που μας πέρασε. Λες και στο άκουσμα της χαλάρωσης των μέτρων από τη Δευτέρα, ο κόσμος κατάλαβε πως τελείωσαν όλα. Ο πραγματικά εξοργιστικά πολύς κόσμος που συνάντησα, κάθε άλλο παρά βρισκόταν έξω για “σωματική άσκηση”. Κάποιοι κάθονταν σε παρέες, άλλοι χάζευαν βιτρίνες. Κάποιοι είχαν μαζευτεί μπροστά από μία ανοιχτή επιχείρηση. Κάποιοι οι οποίοι θέλουν να λέγονται γονείς, αποφάσισαν πως ήταν καλή ιδέα να μαζέψουν 20 πιτσιρίκια και να κάθονται ο ένας πάνω στον άλλον για να τα “επιβλέπουν” καθώς αυτά παίζουν. Γι αυτό με τρομάζει η σημερινή μέρα, όχι για τις νέες συνθήκες της καθημερινότητας, όχι για τα μέτρα που πρέπει να τηρήσουμε, όχι για την προσοχή που οφείλουμε να επιδείξουμε.

Από σήμερα η ζωή μας θα είναι διαφορετική. Θα έχει κανόνες γιατί έτσι πρέπει. Και αυτό μας το λέει ένας κύκλος κορυφαίων επιστημόνων και η κυβέρνηση μίας Δημοκρατίας. Στο άκουσμα του περιορισμού των ελευθεριών μας, ας συλλογιστούμε πρώτα τί κόστος έχουν αυτές οι ελευθερίες για τους συμπολίτες μας εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου κρίσης της υγείας. Δεν είναι εύκολο να αποδέχεσαι το ότι καμία ελευθερία μας δεν είναι τόσο σημαντική όσο η υγεία, όταν όντως έρχεται η ώρα να κατανοήσεις το νόημα αυτής της πρότασης: την υγεία τη δική μας, των γονιών μας, των φίλων μας, των ανθρώπων που δε θα γνωρίσουμε ποτέ και που μπορεί να τους έχουμε δει στο μετρό ή φευγαλέα στην πόλη. Αυτό μας κάνει όλους ίσους απέναντι σε αυτόν τον ιό. Όσο άγνωστοι είναι οι άλλοι για εμάς, τόσο άγνωστοι είμαστε και εμείς για αυτούς.

Δε γίνεται να λέμε ψέματα στον εαυτό μας πως δεν πειράζει αν παρακούσαμε τους κανόνες. Πειράζει. Δε γίνεται να γκρινιάζουμε και να αρνούμαστε την ευθύνη που μας βαραίνει ως Πολίτες, να προσπαθούμε να αποφύγουμε την υποχρέωση που έχουμε ο ένας απέναντι στον άλλον. Ο στόχος είναι κοινός και μπορεί να επιτευχθεί μόνο εφόσον όλοι σεβαστούμε επιτέλους αυτούς τους κανόνες. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Δεν υπάρχει ποσοστιαία τήρηση των μέτρων, ούτε υπάρχει μερική επιβράβευση για αυτήν. Διότι στη Δημοκρατία δεν είμαστε μαριονέτες για να μας ελέγχει κάποιος, αλλά έχουμε βούληση. Και αυτή δεν έρχεται μόνο με δικαιώματα, αλλά και με υποχρεώσεις.