Τρεις ιδιαίτερες φιγούρες της ελληνικής ιστορίας και καλλιτεχνικής μας κληρονομιάς αναμετριούνται στην αρένα του θεάματος, τον μήνα Μάρτιο, ανοίγοντας- εκ νέου- χρόνια μετά τον θάνατό τους συζητήσεις γύρω από τους ταραχώδεις βίους τους.
«Χρειάζεται ένα παιδί, αυτό είναι. Πρέπει όμως να πουν κάτι οριστικό, αλλιώς το ζήτημα μπορεί να πάρει κάποτε τέτοιες διαστάσεις, που δεν θα μπορέσουμε να το τιθασεύσουμε. Εγώ προειδοποίησα, τους εξήγησα πώς έχουν τα πράγματα. Αν βρω ευκαιρία θα σου στείλω κάποτε την αλληλογραφία. Ωστόσο είναι αργά, άλλη φορά θα γράψω περισσότερα για το θέμα. Έχε γεια λοιπόν, αγγελικέ μου πατέρα. Χίλιες φορές φιλάει τα χέρια σου η κόρη σου που θα σε αγαπά αιώνια, Αμαλία».
Τον αγαπούσε τον πατέρα της- αυτό άλλωστε φανερώνουν και οι ανέκδοτες επιστολές που συχνά του απέστελλε, με τις γλυκιές πάντα προσφωνήσεις. Και τον άντρα της τον αγαπούσε. Πίστεψε στον Όθωνα και στο όραμά του, ακόμη και τις στιγμές που εκείνος φλέρταρε με την παραίτηση. Και την Ελλάδα την αγάπησε. Την έκανε πατρίδα της. Εκείνη, όμως, την πρόδωσε. Της στέρησε την δυνατότητα να ευτυχήσει. Και αυτό γιατί η βασίλισσα Αμαλία της στέρησε τον διάδοχο. Όπως αποδείχθηκε μετά τον θάνατό της, κατά την διάρκεια των ιατροδικαστικών εξετάσεων, η νεαρή βασίλισσα έφερε μια σπάνια «ανωμαλία». Δεν διέθετε μήτρα. Δεν στέρησε, λοιπόν, η ίδια από την χώρα που τόσο αγάπησε τον επόμενο βασιλιά. Η φύση της τον στέρησε. Μια φύση πανούργα. Μητέρα και χάρος συγχρόνως. Κι όμως, σε αυτήν βρήκε το καταφύγιο που επιζητούσε. Μέσα από την αδιάκοπη γονιμότητά της μητέρας φύσης κατόρθωσε να παραδώσει και η Αμαλία δύο παιδιά στον ελληνικό λαό. Τον Εθνικό κήπο και την βλάστηση του Λυκαβηττού.
Ζήτησε να την θυμούνται ως την βασίλισσα των φοινίκων και όχι ως ένα άτεκνο τέρας. Με αυτή την καρποφόρα και συνάμα άγονη φύση της βασίλισσας συνδιαλέγεται μέχρι τις 27 Μαρτίου- κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή- στην επιβλητική σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, η σπουδαία Έμιλυ Κολιανδρή. Η παράσταση φέρει τον τίτλο “Amalia Melancholia, η βασίλισσα των φοινίκων”, την ονομασία που, σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα, θα έδιναν μάλλον στην Αμαλία οι βοτανολόγοι αν ήταν φυτό. Ας επιτρέψουμε και εμείς με τη σειρά μας, στην παρακαταθήκη της αυτή να χρωματίσει την μνήμη μας, δικαιώνοντας, έστω και ενάμισι αιώνα αργότερα, την άδικα αμαυρωμένη φήμη της.
Το ίδρυμα Ωνάσης σε συνεργασία με το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ, μέσα από μια σειρά δράσεων, επιχειρούν να ξεδιαλύνουν το κουβάρι της ζωής ενός ανήσυχου πνεύματος που άκουγε στο όνομα Γιαννούλης Χαλεπάς. Για πολλούς ο μαέστρος αυτός της σύγχρονης γλυπτικής δεν είναι τίποτε παραπάνω από την «Κοιμωμένη» του, που κείτεται στο Α νεκροταφείο Αθηνών. Για άλλους η ανάμνησή του έχει στιγματιστεί από την ταραγμένη ψυχική του κατάσταση. Μπορεί να ήταν, πράγματι, «ο τρελός του χωριού»- όπως συχνά τον αποκαλούσαν οι συντοπίτες του στην Τήνο- αλλά ήταν και ένας ευαίσθητος άντρας που δεν δέχτηκε ποτέ την αγάπη που με τόσο ζήλο επεδίωκε. Η οικογένεια της αγαπημένης του του στέρησε τον ερωτά του και η μητέρα του την καλλιτεχνική του έκφραση. Παρ’ όλα αυτά εδύνατο να αγαπήσει. Αυτό και απέδειξαν- κατά μία προσφιλή υπόθεση- οι σεισμοί της δεκαετίας του ’90. Οι ρωγμές που προκλήθηκαν σε μερικά από τα γλυπτά του άνοιξαν ένα νέο παράθυρο στο έργο του. Μέσα από τα «τραύματά» τους αναδείχθηκαν άγνωστα μέχρι την τότε στιγμή έργα, τα οποία φαίνεται να επιχείρησε να προστατέψει ο ίδιος ο Χαλεπάς μέσω της τεχνικής αυτής. Κατά μια άλλη, βέβαια, ερμηνεία, αρκετά από τα παλιά του γλυπτά αξιοποιήθηκαν ως υλικό για νέες δημιουργίες καθώς υπέφερε, κατά το διάστημα που βρισκόταν στην Τήνο, από πλήρη ένδεια.
Το σύνολο της δημιουργικής του αποτύπωσης θα εκτίθεται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα έως και τις 05/06 ενώ στο YouTube έχει ήδη αναρτηθεί μία μικρού μήκους ταινία για τον πολυσχιδή αυτόν καλλιτέχνη, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Βούλγαρη (aka The Boy)- ο ίδιος είχε συνθέσει και το λιμπρέτο της παράστασης «Χαλεπάς», ο κύκλος της οποίας μόλις ολοκληρώθηκε.
Μέχρι και σήμερα, στον εκθεσιακό χώρο της Τεχνόπολης, θα ζήσει για μία ακόμα φορά ο θηλυκός θρύλος που σημάδεψε όσο κανείς άλλος την ταυτότητα του έθνους μας, η Μελίνα Μερκούρη. Προσωπικά της αντικείμενα- σε αντίγραφα τα πλείστα αυτών-, επιστολές της, αποσπάσματα των ταινιών της, ομιλίες της και θραύσματα της φωνής της θα ταξιδέψουν τον επισκέπτη στον κόσμο μιας γυναίκας που υπέφερε από τα πάθη της και κυρίως από τον μεγάλο της έρωτα, την Ελλάδα. Με τίτλο τον περίφημο στίχο που απήγγειλε προτού φύγει για τη Νέα Υόρκη, το τελευταίο της ταξίδι, η Μελίνα μας καλεί να την θυμόμαστε και να την αγαπάμε.
Όταν φταίνε πάντα οι άλλοι ή σκέψεις σχετικά με την ενδοσκόπηση